Leven met autisme: Pesterijen

Veel mensen met een stoornis in het autistisch spectrum hebben te maken (gehad) met pesten. Met name op de basis- en middelbare school is het belangrijk dat je voldoet aan wat je medescholieren van je verwachten. Kinderen en jongeren met ASS zijn en reageren vaak net wat anders, wat voor anderen al snel een reden is om iemand buiten te sluiten of te pesten. Toch mag ook het pesten op het werk of in de buurt, waar vaak veel minder aandacht voor is, niet onderschat worden.


Bron: Kindertelefoon

Dat pesten behoorlijke psychische gevolgen kan hebben is de laatste jaren steeds meer bekend geworden. Depressies, angsten, een negatief zelfbeeld, onzekerheid en zelfs zelfmoord kunnen het gevolg zijn van (jarenlang) pesten. Op de meeste scholen wordt het pestprobleem inmiddels erkend en worden er speciale acties en campagnes georganiseerd om het pesten tegen te gaan. Pesten blijkt echter vaak een hardnekkig probleem dat helaas niet te voorkomen is. Maar wat kan je zelf doen als je gepest wordt?

Stap 1: Geef voor jezelf toe dat je een probleem hebt
Stap 2: Probeer de situatie waarin je verkeert beter te begrijpen
Stap 3: Schrijf op wat je dwars zit
Stap 4: Praat met iemand over je probleem
Stap 5: Verlos jezelf van je pester(s)

Stap 1: Geef voor jezelf toe dat je een probleem hebt
Gepest worden is heel vernederend. Het veroorzaakt veel pijn en verdriet. Het is verschrikkelijk om rond te lopen met het gevoel dat je stom, lelijk en waardeloos bent, kortom: dat er niets goed aan je is. Het is een ramp om elke dag te moeten leven met de angst en onzekerheid om opnieuw gepest te worden. Veel slachtoffers van pesterijen proberen de werkelijkheid te ontvluchten. Ze doen dat bijvoorbeeld door zich op te sluiten in hun kamer zodat ze niets met anderen te maken hebben. Of door veel televisie te kijken om er maar niet aan te hoeven denken. Vaak zonder hierin erg te hebben creeren zij hun eigen wereld, ver weg van iedereen; ook van vader, moeder, broer of zus. Deze weten dan ook vaak niet dat hun naaste met een heel groot probleem rondloopt. Ze kunnen dus ook geen hulp bieden. Ook al voel jij je veilig op je eigen kamer en kan het nog zo prettig zijn om naar de televisie te kijken, je moet onder ogen zien dat je eigenlijk nooit voor de realiteit kunt weglopen. Immers, door op deze manier te blijven leven, blijft alles zoals het is. Telkens zal er weer een nieuwe dag aanbreken vol met vernedering en ellende. Ook al is het nog zo moeilijk, geef voor jezelf toe dat je een probleem hebt; misschien lucht het een beetje op.

Stap 2: Probeer de situatie waarin je verkeert beter te begrijpen
Uitzonderingen daargelaten, gepest worden is nooit je eigen schuld. Jij hebt er niet om gevraagd. Niemand wil gepest worden en niemand verdient het om gepest te worden. De meeste mensen die gepest worden zijn erdoor overvallen; ze zijn er plotseling en onvoorbereid door getroffen. Als je gepest wordt komt dat niet omdat er iets mis met je is; het overkomt je, zonder enige aanleiding. Sterker nog: je kunt eerder zeggen dat er altijd wel iets mis is met mensen die zelf pesten. Waarom zouden ze immers mensen pesten als ze met zichzelf tevreden waren? Pesters kunnen nooit een goede reden opgeven waarom zij een ander pesten; hoe zelfverzekerd zij misschien ook overkomen. Pesters hebben absoluut geen idee waarmee ze bezig zijn en waarom ze pesten. Achter het masker van zelfverzekerdheid schuilt vaak een zielige persoonlijkheid die onzeker is en niet weet wat hij of zij met zichzelf aan moet. Zij uiten zich door het leven van anderen te verzieken. Het geeft hen een kick om over iets of iemand de baas te spelen. Immers op deze manier verbergen zij hun eigen onzekerheid en tekortkomingen.

Daarnaast is er nog iets wat belangrijk is om te weten. Hoewel die pester jouw probleem veroorzaakt heeft, zul je het zelf en vaak met hulp van andere mensen op moeten lossen. "Waarom ik?" denk je wellicht: "Ik ben toch niet degene die met pesten is begonnen?" Dat klopt ook wel, maar bedenk dat de pester absoluut niet in je gevoelens is geïnteresseerd en in de meeste gevallen ongestraft verder gaat met zijn praktijken ten koste van jou. Het is daarom, dat jij de aangewezen persoon bent om de stap te zetten je eens en voor altijd van het tergende juk van de pester en je ellendige gevoelens te verlossen. Hoe moeilijk en oneerlijk het in jouw ogen ook is: er zit niets anders op dan zelf en met mensen die begrip voor je situatie hebben, aan een oplossing te gaan werken.

Kortom:

Probeer te begrijpen dat mensen die zich asociaal gedragen tegenover jou, zelf schuldig zijn. Dat de schuld dus niet bij jou ligt, maar bij de ander.
Probeer te begrijpen dat je zelf stappen moet ondernemen om van het probleem af te te komen. Dat de pester dus niets om je gevoelens geeft en je enkel en alleen maar kapot wil maken als jij dat verder toelaat.

Stap 3: Schrijf op wat je dwars zit
De meeste van ons schamen zich ervoor om aan iemand anders te vertellen gepest te worden, of in het verleden slachtoffer van pesten te zijn geweest. Ze verwachten op een muur van onbegrip en ongeloof te stuiten. Een angst die niet altijd onterecht is. Er zijn nu eenmaal mensen die weinig of geen begrip voor anderen kunnen opbrengen. Maar in jezelf kun je zondermeer vertrouwen; jij kunt jezelf alle geheimen die je hebt toevertrouwen. Natuurlijk weet je allang wat je allemaal meemaakt en je misschien nog te wachten staat, maar het lucht vaak op om je verdriet, angst, eenzaamheid en alle nare dingen die je zijn overkomen op te schrijven. Het maakt niet uit op welke manier je dat doet. Het kunnen korte notities zijn, of uitgebreid in bijvoorbeeld een dagboek. Als je de notities of verhalen terugleest leer je gegarandeerd jezelf en de pester beter kennen. Misschien brengt het je zelf wel op een idee om een volgende aanval van de pester af te slaan. Ook al is dit niet het geval "je leert jezelf toch beter kennen" en is het wellicht minder moeilijk om met je probleem om te gaan. Schrijf over alles wat je meemaakt, alles wat je dwarszit; grote dingen, maar vooral ook de kleine dingen. Dingen waarvan je denkt: "Dat vindt een ander onbelangrijk" maar voor jou moeilijk zijn om te verwerken.

Stap 4: Praat met iemand over je probleem
Met andere mensen over je problemen praten lucht altijd op, maar is vaak het moeilijkste van alles. Over het algemeen speelt de vraag: met wie kan ik praten en wie kan ik nog vertrouwen? En als ik iemand heb gevonden om mee te praten, nemen ze mijn verhaal dan wel serieus? Geloven ze het wel? Lachen ze mij niet uit? Maar dit zijn excuses en uitvluchten om je geheim zorgvuldig te bewaren. De tijd verstrijkt en je probleem wordt steeds groter; dat wil niemand. Je bent min of meer aan jezelf verplicht om iemand te zoeken die hulp biedt. Vraag je eens af waarom je het niet aan iemand hebt verteld, aan je ouders, je partner, een collega of aan die aardige leraar op school? Vallen zij werkelijk onder de groep mensen met wie jij je geheim niet wilt delen? Blijft er naar jouw mening echt niemand over, dan zijn er altijd nog officiыle instanties die je kunnen helpen. Daar werken mensen die gespecialiseerd zijn in onder meer de problemen waarmee jij worstelt. Zij weten hoe gezamenlijk een oplossing te vinden om je een leven te geven waarop je recht hebt, namelijk plezier en veiligheid. Instanties waar kinderen en jongeren terecht kunnen zijn o.a. http://www.pestweb.nl/ of de kindertelefoon (0800-0432)


Bron: Kindertelefoon

Stap 5: Verlos jezelf van je pester
"Alsof dat zo gemakkelijk is," denk je misschien. Maar er zijn manieren die je kunt proberen om ervoor te zorgen dat je pester ophoudt. Pestgedrag blijft meestal doorgaan omdat iedereen erover zwijgt, ook jij zelf. Het is daarom belangrijk om dat zwijgen te doorbreken. Laat je school weten wat er aan de hand is. Vaak hebben docenten niet in de gaten wat er aan de hand is, willen ze het misschien niet weten, of hebben ze misschien geen tijd voor je. Laat je daardoor niet beinvloeden en verhef je stem; zorg dat het pesten op jouw school en in je omgeving stopt. Luister niet naar de vaak onzinnige opmerkingen van onwetende mensen, die zelf geen idee hebben van wat het is om slachtoffer van pesten zijn. Luister naar je hart en gebruik je verstand. Vandaag ben jij het slachtoffer, morgen een ander, dus blijf pesten melden. Luistert je docent of collega niet naar je verhaal, of doet hij of zij er niets aan, ga naar de manager of het hoofd van de school en wijs deze op het gevaar dat in pesten schuilt. Wees niet teleurgesteld als het de eerste keer niet mocht lukken om gehoor te krijgen, maar wees dapper en houdt vol. Uiteindelijk moet de school, je werk of omgeving wel naar je luisteren en zal gegarandeerd met een oplossing komen. Iedereen moet met plezier naar school/werk kunnen gaan en zich daar veilig voelen. Een minderheid die wij "pesters" noemen, hebben niet het recht om je dit te ontnemen. Bedenk: alles wat jij doet om het pesten tegen te gaan, kan ook helpen om toekomstige slachtoffers te voorkomen. Als de school of je werk echt niets aan het pestprobleem wil doen, dan moet jij de wijste zijn en denken: "Daar hoor ik niet thuis" en verander van school/baan. Het kan immers niet genoeg gezegd worden: jij moet met plezier naar school/werk kunnen gaan!

Tekst: Bob van der Meer, www.pesten.net
Foto's: www.kindertelefoon.nl